Skip to content

Westbelarussische Literatur und belarussisches Literaturfeld (1921–1939). Versuch einer Standortbestimmung


Pages 135 - 176

DOI https://doi.org/10.13173/wienslavjahr.3.2015.0135




Literature of Western Belarus and the Belarusian literary field (1921–1939). An attempt at systematical localization. Belarusian literature of the 1920ies–1930ies represents an impressive example of a disjoint literary space set in between state borders, language areas, ideological systems, antagonistic fields of power and ‘nationally’ imagined territories that, by now, usually was met by literary historians with the systematical separation of ‘Literature of Western Belarus’ (as ‘special case’) from ‘(Soviet) Belarusian literature’ (as ‘usual case’). The paper tries to tackle this phenomenon of a divided literature from a field theoretical perspective and, by using the parameter of ‘field-effect’, to review the boundaries of Belarusian literary field. As one of the results, the overlapping of opposing political, ideological, institutional and aesthetical relations of power seems to generate a specific potentiality, enabling the respective subsystems to carry out autonomy at different points of time.

Oldenburg

1 Arsen'neva 1979: А. Арсеньнева, Мiж берагамi. München.

2 Benecke 2001: W. Benecke, Kresy. Die weißrussischen Territorien in der Polnischen Republik (1921–1939). In: D. Beyrau, R. Lindner (Hg.), Handbuch der Geschichte Weißrusslands. Göttingen, 153–165.

3 Bourdieu 1985a: Pierre Bourdieu, Existe-t-il une littérature belge? Limites d'un champ et frontières politiques, Etudes de lettres 8, 3–6.

4 Bourdieu 1985b: Pierre Bourdieu, Effet de champ et effet de corps, Actes de la recherche en sciences sociales, Vol. 59, septembre 1985, Stratégies de reproduction-2, 73 (/web/revues/home/prescript/article/arss_0335-5322_1985_num_59_1_2272; 28.09.2014).

5 Bourdieu 1993: Pierre Bourdieu, Sozialer Sinn. Kritik der theoretischen Vernunft. Frankfurt/M.

6 Bourdieu 1999: Pierre Bourdieu, Jacques Dubois et Pierre Bourdieu: Champ littéraire et rapports de domination, Textyles 15, 12–16.

7 Bourdieu 2001: Pierre Bourdieu, Die Regeln der Kunst. Genese und Struktur des literarischen Feldes. Frankfurt/M.

8 Bourdieu et al. 2001: Pierre Bourdieu et al., Soziologische Fragen. Frankfurt/M.

9 Bourdieu/Wacquant 2006 [1996]: P. Bourdieu, L. Wacquant, Reflexive Anthropologie. Frankfurt/M.

10 BPBS 1992–1995: Мальдзіс, А. В (red.), Беларускiя пiсьменнiкi. Бiябiблiяграфiчны слоўнiк. У 6 т. Мiнск.

11 Bunjak 2013: П. Буњак, Белорусская литература как модель развития «малых» (славянских) литератур: Материалы к тематическому блоку на XV Международном съезде славистов (Минск, 20–27.08.2013г.), сост. Гун-Бритт Колер и Павел Науменко (Минск: Бизнесофсет, 2013). (Приказ), Славистика XVII, 497–499.

12 B.Z. 1923: Б. З., Чаму у нас няма тэатру?, Змаганьне 1923/15, 3.

13 Carjuk 2008: Н. Царюк, Белорусская печать в условиях межвоенной Польши на примере виленских издательств. In: Актуальныя праблемы паланiстыкi. Miнск, 281–294.

14 Casanova 2004: Pascale Casanova, The World Republic of Letters. Cambridge [u.a.].

15 Chmara 2007: С. Хмара, Паэзiя – гэта сродак барацьбы за вызваленьне, Дзеяслоў 2007/31, 241–249.

16 Dorleijn/de Geest 2008: G. Dorleijn, D. de Geest, Een of twee Nederlands literaturen? Is dat wel de goede vraag? Enkele methologische kanttekeningen. In: R. Grüttemeier; J. Oosterholt (red.), Een of twee Nederlandse literaturen? Contacten tussen de nederlandse en vlaamse literatuur sinds 1830. Leuven, 197–221.

17 Druk 1983: Друк Беларускай ССР, 1918–1980: стат. зб. (склад. Л. П. Рабушка). Мінск.

18 Einfalt 2003: M. Einfalt, Sprache und Feld. Französischsprachige Literatur im Maghreb und das literarische Feld Frankreichs. In: M. Joch; N. Wolf (Hg.), Text und Feld. Tübingen, 261–276.

19 Grüttemeier/Laros 2013: R. Grüttemeier, T. Laros, Literature in Law: Exceptio Artis and the Emergence of Literary Fields, Law and Humanities 7, nr. 2 (winter), 129–142.

20 Grüttemeier/Ooosterholt 2008: R. Grüttemeier, J. Oosterholt (red.), Een of twee Nederlandse literaturen? Contacten tussen de nederlandse en vlaamse literatuur sinds 1830. Leuven.

21 Hadaczek 2011: B. Hadaczek, Historia literatury kresowej. Kraków.

22 Harėcki 1921: М. Гарėцкi, (1991 [31924]) Гiсторыя беларускае лiтаратуры. Мiнск.

23 HBK II 2011: М. В. Нікалаеў [і інш.], Гiсторыя беларускай кнiгi. У 2 Т., т. 2: Кнiжнасць новай Беларусi (XIX–XX стст). Мiнск.

24 Hovin 1974: С. Говiн, Друк Заходняй Беларусi (1921–1939). Мiнск.

25 Jurt 1995: J. Jurt, Das literarische Feld. Das Konzept Pierre Bourdieus in Theorie und Praxis. Darmstadt.

26 Kalesnik 1959: В. Калеснiк, Паэзiя змагання. Максiм Танк i заходнебеларуская лiтаратура. Мiнск.

27 Kohler 2007: G.-B. Kohler, Institutional autonomy 1840 versus aesthetic autonomy 1900? Moments of tension in Croatian literature with respect to the idea of ‘nation’ in the poetic self-positionings of authors. In: G. J. Dorleijn, R. Grüttemeier, L. Korthals Altes (eds.), The autonomy of literature at the fins de siècles, 1900 and 2000. A Critical Assessment. Leuven, 1–27 (Groningen studies in cultural change, 32).

28 Kohler 2013: G.-B. Kohler, Fehlpositionierung und Autopalimpsest. Michas' Zarėckis Romanfragmente Kryvičy (1929) und Smerc' Andrėja Berazoŭskaha (1931) im Kontext der Entautonomisierung des belarussischen Literaturfeldes, Zeitschrift für Slawistik 58/1, 3–30.

29 Kohler 2014: G.-B. Kohler, Selbst, Anderes Selbst und das Intime Andere: Adam Mickiewicz und Jan Čačot, Studia Białorutenistyczne, 8/2014, 81–96 [im Druck].

30 Kohler 2015: G.-B. Kohler, ‘Success’ and ‘failure’ of literary collaboration between authors in Belarus in the 1920s. In: M. Butler, A. Hausmann, A. Kirchhofer (eds.), Precarious Alliances. Cultures of Participation in Print and Other Media. Bielefeld [im Druck].

31 Kohler/Navumenka 2012: G.-B. Kohler, P. I. Navumenka, Interference of autonomization and deautonomization in the Belarusian literary field. Indication of ‘smallness’, or something different?, Vestnik BGU. Seryja 4: Filal., Žurn., Ped. 2012/3 (dekabr'), 3–11.

32 Kohler/Navumenka/Grüttemeier 2012: G.-B. Kohler, P. I. Navumenka, R. Grüttemeier (Hg.), Kleinheit als Spezifik. Beiträge zu einer feldtheoretischen Analyse der belarussischen Literatur im Kontext ‘kleiner’ slavischer Literaturen. Oldenburg (Studia Slavica Oldenburgensia 20).

33 Koler/Naumenko 2013: Г.-Б. Колер, П. I. Науменко, Аспекты и стратегии институциональной и эстетической автономизации в «малых» литературах (на материале белорусской литературы первой трети ХХ ст.). In: Г.-Б. Колер, П. И. Науменко (ред.), Белорусская литература как модель развития «малых» (славянских) литератур. Материалы к тематическому блоку на ХV Междунароном съезде славистов (Mинск 20.–27.08.2013). Mинск, 7–90.

34 Kolesnik 1978: В. Колесник, Литература Западной Белоруссии. In: История белорусской советской литературы. Минск, 90–122.

35 Lis 1999: A. Лiс, Лiтаратура Заходняй Беларусi. In: Гiсторыя Беларускай лiтаратуры ХХ ст.. Т.2. Мiнск, 210–281.

36 Łukasiewicz 2012: S. Łukasiewicz, High treason. The activity of The Communist Party of Western Belarus in Vilnius in 1930–1935, The Journal of Education Culture and Society, 1/2012, 82–93.

37 Maroz 2001: K. Мароз, Лiтаратурная крытыка Заходняй Беларусi. Брэст.

38 Mikulič 2010: M. Мiкулiч, Паэзiя Заходняй Беларусi (1921–1939). Мiнск.

39 Moretti 2005: F. Moretti, Graphs. Maps, Trees. Abstract Models for Literary History. London-New York.

40 Moretti 2013: F. Moretti, Distant Reading. London-New York.

41 Motul'skij 2012: Р. С. Мотульский, Книгоиздание Беларуси советского периода в зеркале статистики, Беларуская думка, 1/2012, 56–63.

42 Mušynski 1990: M. Мушынскi, I нiчога, апроч праўды. Якой быць «Гiсторыi беларускай лiтаратуры». Мiнск.

43 Navina 1924a: А. Навiна (= A. Луцкевiч), Крызiс iдэi, цi крызiс грамадзянства? In: Заходняя Беларусь. Зборнiк грамадскае мыслi, навукi, лiтэратуры, мастацтва Зах. Беларусi. Вiльня, 3–6.

44 Navina 1924b: А. Навiна (= A. Луцкевiч), Новае ў беларускай паэзii. In: Заходняя Беларусь. Зборнiк грамадскае мыслi, навукi, лiтэратуры, мастацтва Зах. Беларусi. Вiльня, 97–107.

45 Navumenka 2012: P. Navumenka, Die Autonomisierung des belarussischen Literaturfeldes im ersten Drittel des 20. Jahrhunderts. Literarische Vereinigungen als Konsolidierungszentren. In: G.-B. Kohler, P. I. Navumenka, R. Grüttemeier (Hg.), Kleinheit als Spezifik: Beiträge zu einer feldtheoretischen Analyse der belarussischen Literatur im Kontext ‘kleiner’ slavischer Literaturen. Oldenburg, 143–164.

46 Nivat 1981: Ж. Нива, (ed.), Одна или две русских литературы? Genève.

47 P. L. 1923: П. Л., Графаманiя, Змаганьне 19.12.1923, 2.

48 P-B 2012: Польша-Беларусь (1921–1953). Сборник документов и материалов. Сост. А. Н. Вабищевич et al. Минск.

49 PDB 1981: Перыядычны друк Беларусi. Мiнск (Энцыклапедычная бiблiятэчна «Беларусь»).

50 Razuvanava 2010: К. С. Разуванава, Асноўныя кiрункi дзейнасцi Беларускага iнстытута гаспадаркi i культуры ў Заходняй Беларусi (1926–1936), Весцi Нацыянальнай Акадэмii Навук Беларусi 2010/3, 67–75.

51 Razuvanava 2013: К. С. Разуванава, Беларускi iнстытут гаспадаркi i культуры ў Заходняй Беларусi (1926–1936гг.). Мiнск.

52 Salahub 1932: А. Салагуб, Класавая барацьба ў лiтаратуры Заходняй Беларусi, Маладняк 1932/1, 119–141.

53 Sapiro 2003: G. Sapiro, The Literary Field between the State and the Market, Poetics 31/2003, 441–464.

54 Sapiro 2010: G. Sapiro, Authorship and Responsibility. The Case of Emile Zola's Commitment in the Dreyfus affair. In: G. J. Dorleijn, R. Grüttemeier, L. Korthals Altes (eds.), Authorship Revisited. Conceptions of Authorship around 1900 and 2000. Leuven, 1–10 (Groningen studies in cultural change, 38).

55 Saroka 2009: П. В. Сарока, Умовы развiцця польскага i беларускага перыядычнага друку на тэрыторыi Заходняй Беларусi (1920–1939). In: Наука 2009. Сборник научних статьей, ч.2. Гродно.

56 Savchenko 2009: A. Savchenko, Belarus. A Perpetual Borderland. London-Leiden.

57 Scherstjanoi 2008: E. Scherstjanoi, (Hg.), Zwei Staaten, zwei Literaturen? Das internationale Kolloquium des Schriftstellerverbandes in der DDR, Dezember 1964. Eine Dokumentation. München.

58 Sulima 1923: Сулiма (= У. Самойла), З «Гаспадарства кветак i васiлька i пралескi» на заваяваньне места», Змаганьне 28.10.1923, 2–3.

59 Turonek 2000: J. Turonek, Książka białoruska w II Rzeczpospolitej 1921–1939. Warszawa.

60 Ulidze 1924: Улiдзе (= У. Чаржынскi), Заходняя Беларусь […] (кнiгапiс), Полымя 1924/1, 190–195.

61 Unučak 2008: А. У. Унучак, Наша нiва i беларускi нацыянальны рух (1906–1915). Мiнск.

62 Vabiščėvič 2009: Т. I. Вабiшчэвiч, Станауленне нацыянальнай паэтычнай традыцыі (1900–1910-я гг.): фактары, механізмы, этапы. Мiнск.

63 van Rees 2012: K. van Rees, Field, Capital and Habitus: A Relational Approach to ‘Small’ Literatures. In: G.-B. Kohler, P. I. Navumenka, R. Grüttemeier (Hg.), Kleinheit als Spezifik: Beiträge zu einer feldtheoretischen Analyse der belarussischen Literatur im Kontext ‘kleiner’ slavischer Literaturen. Oldenburg, 15–56.

64 Zachodnjaja Belarus’ 1924: Заходняя Беларусь. Зборнiк грамадскае мыслi, навукi, лiтэратуры, мастацтва Зах. Беларусi. Вiльня.

65 Zachodnjaja Belarus’ 1925: Заходняя Беларусь. Зборнiк. Менск.

66 [o.A.] 1923: Ад Рэдакцыi, Крывiч 1923/1, 1–2.

67 [o.A.] 1923: С-пад Польшчы, Крывiч 1923/3, 61–62.

68 [o.A.] 1935: Ад Рэдакцыi, Калосьсе 1935/1, 1.

69 Калосьсе. Беларускi лiтаратурна-навуковы часапiс. Кнiжка 3(7). Вiльня 1936 г.

70 Крывiч. Месячнiк лiтэратуры, культуры i грамадзкага жыцьця. № 3, жнiвень. Год 1923.

71 Маладняк. Лiтаратурна-мастацкая i грамадзка-полiтычная часопiсь. Орган Ц. Б. Усебеларускага аб'ядняньня пiсьменьнiкаў i поэтаў «Маладняк». Сшытак 4: красавiк, Менск 1928; 5: травень, Менск 1928; 7: лiпень, Менск 1929; 1: студзень, Менск 1932.

72 Полымя. Беларуская часопiсь лiтаратуры, полiтыкi, эканомiкi, гiсторыi. № 3. Менск 1925.

73 Прамень. Часопiсь паступовага студэнцтва. № 1, травень. Прага 1926.

74 Узвышша. Часопiсь лiтаратуры, мастацтва i крытыкi беларускага лiтаратурна-мастацкага згуртаваньня «Узвышша». № 2. Менск 1927.

75 Iнстытут беларускай культуры, 1922–1928: дакументы i матэрыялы. Мiнск 2011.

76 Рунь Веснаходу. Зборнiк твораў паэтаў i пiсьменнiкаў Заходняй Беларусi. Вiльня 1924.

Share


Export Citation